Van een onschatbare waarde voor liefhebbers van illusies (59c)

Met dertien hoofdstukken is de theorie en de praktijk van zien en waarnemen uitgelegd. Het zien is ons zo vertrouwd, dat het zelfs enige moeite kost om ons te realiseren dat we hier te maken hebben met een ingewikkeld en flink kwetsbaar systeem. Het oog wordt in basisvorm vaak vergeleken met de lens van een fotocamera, maar de meest interessantste kenmerken van de visuele waarneming hebben met het principe van een fotocamera niet veel te maken.

De psychologie van het zien

Hoe de fysiologie van het oog in werkelijkheid functioneert is uitgebreid verklaard. De lezer maakt meteen al kennis met enkele figuren uit de wereld van visuele en optische illusies, zoals de vaas of gezichten van psycholoog Rubin. Een andere belangrijke inleiding is die van het licht, dat in bijna alle gevallen noodzakelijk is om goed en herkenbaar waar te nemen. Het leek heel lang geleden niet echt duidelijk waarom wij konden waarnemen.

De auteur heeft daar een interessante verklaring voor vanuit de mening van Plato. Het heeft overigens vele eeuwen daarna geduurd voordat men alle noodzakelijke verklaringen over het verschijnsel van het zichtbare licht kon doorgronden en om te bewijzen. Daarin speelde onder andere de Nederlandse geleerde Christiaan Huygens een belangrijke rol.

Andere hoodstukken gaan over het brein, het zien van helderheid, bewegingen en kleuren, zinsbegoochelingen, kunst en werkelijkheid, zien en geloven en het oog in de ruimte. Voor de oriëntatie in de wereld van zien en waarnemen kunnen we dit boekje aanbevelen.

Visuele waarneming - de psychologie van het zien, Richard L. Gregory, Uitgeverij De Haan | Meulenhoff, 1966, 254 pagina’s.