Verbluffende en bizarre portretten van Arcimboldo

De uiterst merkwaardige en fascinerende portretten van de Italiaanse kunstschilder Giuseppe Arcimboldo (1526-1593) zijn inmiddels wereldberoemd geworden. Zijn schilderstijl is verbluffend en verrassend. Bovendien zijn de prachtige kunstwerken kijkplaten met een spel van werkelijkheid en illusie.

Arcimboldo 1526-1593

Ondanks de grote bekendheid over zijn oeuvre aan kunstwerken is over zijn werkelijke leven niet zoveel bekend. Beroemd is Arcimboldo zeker geworden door een serie jaargetijden met gezichten van mensen, die geschilderd zijn door een unieke combinatie en positie van planten, bloemen en vruchten. Het samenstel lijkt wel erg veel op het gezicht van een mens. In zijn leven werd Arcimboldo geroemd en geëerd en gingen zijn schilderijen voor grof geld van de hand. Na zijn dood werd hij snel vergeten, maar aan het begin van de 20e eeuw werd zijn kunst weer ontdekt en kozen moderne kunstenaars voor delen uit zijn oeuvre. Ter gelegenheid van twee enorme exposities in Parijs en Wenen is het prachtige kunstboek verschenen over zijn leven en zijn kunstzinnige werken. Arcimboldo’s bizarre kunstcomposities uit bloemen, vruchten, dieren en andere objecten zijn op een voortreffelijke wijze beschreven en in beeld gebracht door een team van deskundigen in het omvangrijke kunstboek Arcimboldo. Vragen over zijn jeugd, opvoeding, opleidingen, vorming, talent en werkzaamheden zijn uitgebreid in historisch perspectief onderzocht en onderhoudend behandeld en zijn boeiend en interessant om te lezen. De expositie vertelt de geschiedenis van zijn eerste stappen en ontwikkeling als kunstenaar in Milaan. De vader van Giuseppe werkte samen met Bernardino Luini, de Milaanse schilder en sterke aanhanger van het werk van Leonardo da Vinci, aan het bouwen van kerken in Milaan. Ook Giuseppe is met zijn creatieve werk sterk verbonden aan het bouwen en inrichten van kerken. Tot 1558 wordt hij betaald voor fresco’s, glas in lood ramen, tapijten en sculpturen. In de periode 1562/63 start zijn inzet voor de adeldom in Wenen in dienst van keizer Maximilliaan II. Zijn fantasieën worden werkelijkheid in de omkeerfiguren en de fantasievolle portretten. Ook schilderde hij levensechte portretten van personen uit het rijke Weense hofleven. Het beeld werd daarna verder verfraaid door vele bloemen en de experimenten met beelden van gestapelde dieren kregen steeds meer vorm en inhoud. Het Arcimboldo-effect werd geboren en verfijnd tot een optisch fenomeen. Na de dood van keizer Maximilliaan II werd Arcimboldo door keizer Rudolf II in dienst genomen, om verder te werken aan kunst, het humanisme en de wetenschap van de natuur. Arcimboldo ontwikkelde zich ook al snel als een begaafd regisseur, kostuumontwerper en organisator van grote evenementen. Over de Praagse tijd aan het hof van keizer Rudolf II is weinig bekend. In 1587 mocht hij op voorwaarde nog te werken voor Rudolf II, zich weer vestigen in Milaan. Hij werd daar als een belangrijke kunstenaar geëerd en kreeg de titel als uitvinder van een nieuwe kunst. Arcimboldo leefde in rijkdom en genoot van zijn bekendheid. Het rijke kunstboek bevat 385 afbeeldingen en vele artikelen met een interessante inhoud. Een boek voor liefhebbers van kunst en historie.

De afbeeldingen zijn prachtige voorbeelden van het Arcimboldo-effect. De plaatjes behoren tot de serie omkeerillusies en het unieke effect van optische verwisselingen. Beide kunstwerken zijn gemaakt door de Belgische kunstschilder Jos de Mey.

ISBN 978 3 7757 2154 7, “Arcimboldo 1526-1593”, Sylvia Ferino-Pagden, Hatje Cantz Verlag, 2008, 320 pagina’s.