Waarderen van kunst

In het informatieve lees- en leerboek “The Psychology of Art” beschrijft auteur Robert L. Solso op leerzame wijze onze ontwikkeling in het zien van kunst en het waarderen van kunst. Het bewust waarnemen van kunst is veelal een kwestie van een leerproces en het opbouwen van ervaring. Aan het zien en waarnemen van kunst zijn neurologische en psychologische aspecten gekoppeld. De auteur geeft een verklaring over de achtergronden van deze onderzochte en vastgestelde aspecten aan de hand van theoretische benaderingen en praktijkvoorbeelden.

The Psychology of Art and the Evolution of the Conscious Brain

Daarin spelen verwijzingen naar vele bestaande kunstwerken belangrijke uitgangspunten en wordt als basis tevens verwezen naar het ontstaan van neurochemische aansturingen, het transformeren van elektromagnetische energie en het synchrone samenspel van beide ogen. Maar ook gezichten van personen, de effecten van visuele illusies en het gebruik van perspectief komen uitgebreid aan de orde.
De auteur maakt daarbij gebruik van vele illustraties en verwijzingen en liet meerdere plaatjes in kleur uitvoeren. In acht hoofdstukken behandelt hij de interessante psychologische en visuele achtergronden van het zien van kunst en de bewuste gewaarwording ervan.

Zijn inleiding geeft een beschouwing over zijn bijzondere kijk op kunst en de relatie tot het fenomeen perceptie. In de eerste hoofdstukken bespreekt de auteur het bewust waarnemen van kunst, de evolutie in de kunst en in ons bewustzijn en gaat uitgebreid in op het visuele proces van object - oog - brein. Daarbij worden bepaalde theoretische beschouwingen en achtergronden in een kader uitgewerkt. Ook de opbouw van het oog en de functies van de delen daarvan zijn beschreven en in beeld gebracht. Zowel voor studenten als voor kunstliefhebbers is zijn uitleg van het ingewikkelde kijkproces helder en overzichtelijk uitgewerkt.

Andere hoofdstukken zijn “Kunst en het brein”, “Het gezicht” en “Optische illusies” (met leuke experimenten). Het rijk geïllustreerde kunstboek voor studenten in het kunstonderwijs en voor liefhebbers van waarneming en kunst sluit af met fenomenen als optische verwisseling, perspectief, schaduw, zien van diepte, ordening en ritme in de kunst en analyseert de Mona Lisa en de pijp van Magritte. De auteur kijkt tenslotte naar een schilderij van Léger en Kandinsky als ware het een artistieke Rorschach test. Dit specifieke kunstboek onderscheidt zich van andere kunstboeken door de veelzijdigheid van de onderwerpen en de duidelijke behandeling van de vele lastige gedeelten uit de psychologie van de kunst.

ISBN 0 262 19484 8, “The Psychology of Art and the Evolution of the Conscious Brain”, Robert L. Solso, The MIT Press, 2003, 278 pagina’s.